Staż z urzędu pracy w 2025 roku – wszystko, co musisz wiedzieć

Bezrobocie dotyka różne grupy społeczne – od absolwentów po osoby po 50. roku życia. Staż z urzędu pracy stanowi jeden z najskuteczniejszych instrumentów aktywizacji zawodowej, pozwalający zdobyć doświadczenie i zwiększyć szanse na zatrudnienie. Sprawdźmy zatem, jak działa ten mechanizm w praktyce i komu może służyć w 2025 roku.

Czym jest staż z urzędu pracy? – definicja prawna

Definicję stażu znajdziemy w art. 53 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. Zgodnie z tym przepisem, staż jest formą aktywizacji zawodowej bezrobotnych, polegającą na nabywaniu przez nich umiejętności praktycznych do wykonywania pracy poprzez wykonywanie zadań w miejscu pracy bez nawiązania stosunku pracy z pracodawcą.

W praktyce staż z urzędu oznacza, że osoba bezrobotna otrzymuje możliwość pracy u konkretnego pracodawcy przez określony czas, przy czym wynagrodzenie – w formie stypendium stażowego – wypłaca powiatowy urząd pracy ze środków Funduszu Pracy. Pracodawca nie ponosi kosztów wynagrodzenia, lecz zobowiązany jest zapewnić warunki do zdobywania doświadczenia zawodowego i rozwoju umiejętności zawodowych. Staż może być organizowany także w celu przygotowania zawodowego do wykonywania określonych zadań zgodnie z klasyfikacją zawodów i specjalności.

Kluczową korzyścią dla stażysty jest zdobycie pierwszej pracy po studiach lub rekwalifikacja, co znacząco wzmacnia CV i ułatwia wejście na rynek pracy. Dla pracodawcy staż bez kosztów dla firmy stanowi okazję do przeszkolenia potencjalnego pracownika i weryfikacji jego kompetencji w praktyce.

Dla kogo jest staż z urzędu pracy w 2025 roku?

Staż z urzędu pracy kierowany jest przede wszystkim do osób posiadających status osoby bezrobotnej. Ustawa o promocji zatrudnienia wyróżnia jednak grupy priorytetowe, dla których organizacja stażu jest szczególnie wskazana:

• młodzież do 30. roku życia – absolwenci bez doświadczenia zawodowego lub osoby młode bez kwalifikacji zawodowych;

• staż z urzędu pracy po 40 roku życia i staż z urzędu pracy po 50 roku życia – długotrwale bezrobotni wymagający aktywizacji zawodowej, którym trudniej odnaleźć się na współczesnym rynku pracy;

• osoby z niepełnosprawnością, w tym osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności oraz osoby objęte ubezpieczeniem społecznym rolników – beneficjenci dodatkowych form wsparcia dla bezrobotnych;

• kobiety po urlopie macierzyńskim lub wychowawczym – powracające na rynek pracy;

• osoby długotrwale bezrobotne – pozostające bez pracy powyżej 12 miesięcy;

• osoby bez kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia – wymagające rekwalifikacji, także w zawodzie szkolnictwa branżowego określonej specjalności.

Warunkiem podstawowym jest rejestracja w Urzędzie Pracy i posiadanie statusu bezrobotnego, który potwierdza doradca zawodowy podczas rozmowy w ramach poradnictwa zawodowego. Warto podkreślić, że osoba nieposiadająca statusu bezrobotnego nie może być skierowana na staż finansowany ze środków publicznych, z wyłączeniem pośrednictwa pracy realizowanego dla osób poszukujących zatrudnienia.

Pracodawca organizujący staż musi spełnić określone warunki: nie może dokonać redukcji etatów w ostatnich 6 miesiącach przed złożeniem wniosku organizatora stażu, musi zatrudniać co najmniej jednego pracownika na pełen etat oraz zapewnić opiekuna stażysty posiadającego odpowiednie kwalifikacje zawodowe. Stażystą może być również pełnoletnia osoba fizyczna zarejestrowana jako bezrobotna na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Przykład 1 – Absolwentka po studiach prawniczych

Pani Zofia ukończyła studia prawnicze, lecz nie zdała aplikacji i pozostaje bez doświadczenia zawodowego. Zarejestrowała się w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna. Doradca zawodowy zaproponował jej udział w stażu w kancelarii prawnej zajmującej się prawem pracy. Staż trwał 6 miesięcy, podczas których Pani Zofia zdobyła praktyczne umiejętności w zakresie sporządzania umów o pracę, analizy dokumentacji pracowniczej i obsługi klienta. Program stażu był zakończony potwierdzeniem nabycia wiedzy i umiejętności przeprowadzanym przez kancelarię. Po zakończeniu stażu kancelaria zatrudniła ją na umowę o pracę, a zdobyte doświadczenie zawodowe pozwoliło jej na lepsze przygotowanie do aplikacji.

Jak załatwić staż z urzędu pracy? Procedura krok po kroku

Procedura dla bezrobotnego – od rejestracji do skierowania

Pierwszy krok to rejestracja w Urzędzie Pracy. Należy osobiście stawić się w odpowiednim powiatowym urzędzie pracy właściwym dla miejsca zameldowania, wypełnić wniosek o rejestrację i przedstawić niezbędne dokumenty: dowód osobisty, dyplomy potwierdzające wykształcenie, świadectwa pracy z poprzednich miejsc zatrudnienia.

Po rejestracji doradca zawodowy przeprowadza rozmowę, podczas której wspólnie ustalacie Indywidualny Plan Działania (IPD). W ramach IPD doradca może zaproponować udział w stażu zgodnie z Twoimi kwalifikacjami i oczekiwaniami zawodowymi. Następnie poszukujesz ofert stażu w bazie Urzędu Pracy lub sam proponujesz pracodawcę, z którym chciałbyś odbyć staż. Po wybraniu oferty otrzymujesz skierowanie na staż z urzędu pracy dla każdego skierowanego bezrobotnego, które stanowi podstawę do podpisania umowy o staż z urzędu pracy.

Umowa ma formę trójstronną – podpisują ją: uczestnik stażu, pracodawca i Urząd Pracy. Określa ona program stażu, zakres zadań, wymiar czasu oraz wysokość stypendium stażowego. Przed rozpoczęciem odbywania stażu niezbędne są wstępne badania lekarskie potwierdzające zdolność do wykonywania zadań na danym stanowisku. Warto zaznaczyć, że staż nie może być organizowany w celu wykonywania innej pracy zarobkowej przez bezrobotnego równolegle z uczestnictwem w programie.

Procedura dla pracodawcy – wniosek organizatora stażu

Pracodawca zainteresowany organizacją stażu zgłasza ofertę do Urzędu Pracy, wypełniając wniosek organizatora stażu złożony według wzoru obowiązującego w służbach zatrudnienia. We wniosku określa stanowisko, zakres obowiązków, wymagane kwalifikacje oraz program stażu organizatora opisujący szczegółowo zadania i cele rozwojowe. Przy ustalaniu programu stażu powinny być uwzględnione zarówno potrzeby bezrobotnego w zakresie nabycia wiedzy i umiejętności, jak i możliwości organizacyjne pracodawcy.

Urząd Pracy weryfikuje warunki formalne, a następnie proponuje kandydatów spełniających wymagania. Pracodawca wybiera kandydata, zazwyczaj po rozmowie kwalifikacyjnej. Po wyborze podpisywana jest umowa trójstronna na podstawie umowy, a pracodawca wyznacza opiekuna stażysty odpowiedzialnego za wdrożenie i nadzór merytoryczny.

Przykład 2 – Firma IT szukająca młodego programisty

Pan Marian prowadzi firmę informatyczną specjalizującą się w tworzeniu aplikacji webowych. Potrzebuje junior developera, ale nie ma środków na zatrudnienie kolejnego pracownika etatowego. Zgłosił do Urzędu Pracy ofertę stażu na stanowisko programisty JavaScript. Urząd zaproponował trzech kandydatów – absolwentów informatyki bez doświadczenia komercyjnego. Pan Marian przeprowadził rozmowy i wybrał jednego kandydata. Staż trwał 6 miesięcy, podczas których stażysta pracował nad rzeczywistymi projektami pod nadzorem seniora. Program realizowany był w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, przy czym za każdy pełny miesiąc programu stażu pracownik otrzymywał pełne stypendium. Po zakończeniu stażu firma zatrudniła go na umowę o pracę.

Stypendium stażowe – ile wynosi staż z urzędu pracy w 2025 roku?

Wysokość stypendium stażowego określa art. 54 ust. 4 ustawy o promocji zatrudnienia. Ile wynosi staż z urzędu pracy? Stypendium stanowi 120% kwoty zasiłku dla bezrobotnych. W 2025 roku minimalna kwota zasiłku wynosi 1901,00 zł brutto, co oznacza, że stypendium stażowe wynosi 2281,20 zł brutto. Jest to jednocześnie kwota netto, bowiem stypendium stażowe nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Składki i ubezpieczenia podczas stażu z urzędu pracy

Urząd Pracy opłaca za stażystę składki ZUS: składki emerytalne, rentowe, zdrowotne oraz wypadkowe. Oznacza to, że okres stażu urząd pracy wlicza do stażu ubezpieczeniowego, a stażysta jest objęty ubezpieczeniem wypadkowym w razie wypadku na stażu z urzędu pracy. Stażysta nie zachowuje prawa do zasiłku dla bezrobotnych podczas odbywania stażu, bowiem otrzymuje stypendium stażowe.

Wypłata za staż z urzędu pracy - kiedy?

Wypłata za staż z urzędu pracy następuje miesięcznie z dołu, po przedstawieniu przez pracodawcę listy obecności potwierdzonej w dzienniku stażu. W trakcie trwania stażu nieobecności usprawiedliwione zwolnieniem lekarskim (L4) nie powodują utraty prawa do stypendium.

Dodatkowe świadczenia w ramach stażu z urzędu

Dodatkowe świadczenia obejmują:

• pokrycie kosztów badań lekarskich wymaganych przed podjęciem stażu;

• możliwość zwrotu kosztów dojazdu do miejsca odbywania stażu, jeśli przekracza ono określoną odległość od miejsca zamieszkania (zazwyczaj powyżej 20 km);

• ubezpieczenie społeczne i zdrowotne opłacane w pełnej wysokości przez Fundusz Pracy.

Program stażu – ile razy można odbyć staż z urzędu pracy?

Ile razy można odbyć staż z urzędu pracy? Zgodnie z przepisami, możliwy jest drugi staż, ale nie u tego samego pracodawcy i nie na tym samym stanowisku. Urząd Pracy może skierować na kolejny staż, jeśli pierwszy nie zakończył się zatrudnieniem i istnieje uzasadnienie merytoryczne. Łączny okres staży realizowanych przez jednego bezrobotnego nie może przekroczyć 12 miesięcy.

Czas realizacji programu stażu i obowiązki stażysty

Czas realizacji programu stażu może wynosić od 3 do 12 miesięcy, przy czym konkretny okres ustala powiatowy urząd pracy wspólnie z organizatorem stażu. Podstawowe obowiązki stażysty wynikają z umowy o staż i obejmują:

• sumienne wykonywanie zadań określonych w programie stażu organizatora;

• przestrzeganie obowiązującego regulaminu pracy u pracodawcy oraz przepisów BHP;

• usprawiedliwianie nieobecności zgodnie z procedurami pracodawcy;

• prowadzenie dziennika stażu dokumentującego przebieg stażu i zdobywane umiejętności;

• współpraca z opiekunem stażysty i realizacja wskazówek dotyczących rozwoju zawodowego.

Stażysta ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz wsparcia merytorycznego ze strony opiekuna stażu. Szczegółowe zasady odbywania stażu określa umowa trójstronna oraz regulamin obowiązujący u organizatora stażu. Program stażu powinien być zakończony potwierdzeniem nabycia wiedzy i umiejętności w formie zaświadczenia wydanego przez pracodawcę, które spełnia wymagania potwierdzenia nabycia wiedzy określone przez uprawnioną instytucję.

Obowiązki organizatora stażu wobec uczestnika

Pracodawca organizujący staż zobowiązany jest do:

• wyznaczenia opiekuna stażysty posiadającego kwalifikacje zawodowe i doświadczenie niezbędne do prawidłowego wdrożenia stażysty;

• zapewnienia warunków do realizacji programu organizatora stażu określonego w umowie;

• zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków odbywania stażu oraz szkolenia BHP;

• nadzoru nad prowadzeniem dziennika stażu i jego weryfikacji;

• wydania zaświadczenia o ukończeniu programu stażu zawierającego ocenę nabytych umiejętności bezrobotnego oraz potwierdzenie zdobytej wiedzy.

Rola opiekuna stażu jest kluczowa – to on odpowiada za wdrożenie stażysty, przekazywanie wiedzy praktycznej, bieżący nadzór nad wykonywanymi zadaniami oraz wsparcie merytoryczne. Opiekun powinien być pracownikiem zatrudnionym na podstawie umowy o pracę i posiadać co najmniej roczne doświadczenie w branży, ewentualnie w zawodzie szkolnictwa branżowego, jeśli staż dotyczy tego obszaru kształcenia. Kontrola stażu z urzędu pracy może być przeprowadzona przez przedstawicieli UP w każdym momencie w celu weryfikacji zgodności z programem stażowym.

Jakie są szanse na zatrudnienie po stażu na rynku pracy?

Staż z urzędu pracy stanowi często "furtkę" do stałego zatrudnienia. Z danych MPiPS wynika, że około 40-50% stażystów zostaje zatrudnionych u tego samego pracodawcy po zakończeniu stażu, co potwierdza skuteczność tej formy aktywizacji zawodowej bezrobotnych.

Dla pracodawcy staż jest okazją do weryfikacji pracownika w praktyce – przez kilka miesięcy może ocenić kompetencje, zaangażowanie i dopasowanie do zespołu bez ryzyka finansowego związanego z zatrudnieniem. Wielu pracodawców traktuje staż jako przedłużony proces rekrutacyjny, kończący się ofertą umowy o pracę. W przypadku podjęcia zatrudnienia bezpośrednio po zakończeniu stażu, zarówno pracodawca, jak i pracownik czerpią maksymalne korzyści z tej formy współpracy. Warto zaznaczyć, że zatrudnienie może nastąpić także przed upływem terminu zakończenia stażu, jeśli obie strony oraz urząd pracy wyrażą na to zgodę.

Nawet jeśli stażysta nie zostanie zatrudniony u danego pracodawcy, zdobyte doświadczenie zawodowe i referencje po stażu znacząco zwiększają jego atrakcyjność na rynku pracy. Wzbogacone CV, konkretne umiejętności zawodowe oraz możliwość wskazania osiągnięć z realnych projektów to wartość trudna do przecenienia dla osób bez doświadczenia.

Problemy i wyzwania podczas stażu z urzędu pracy – co zrobić, gdy coś pójdzie nie tak?

Rezygnacja ze stażu i jej konsekwencje dla statusu bezrobotnego

Stażysta może przerwać staż z urzędu pracy, informując o tym zarówno pracodawcę, jak i Urząd Pracy. Rezygnacja powinna nastąpić na piśmie z podaniem przyczyny. Konsekwencje zależą od przyczyny:

• rezygnacja bez uzasadnionej przyczyny może skutkować wykreśleniem z rejestru bezrobotnych na okres do 120 dni oraz utratą statusu bezrobotnego;

• rezygnacja z uzasadnionych przyczyn (np. mobbing na stażu, ciąża, podjęcie zatrudnienia) zazwyczaj nie pociąga negatywnych konsekwencji.

W przypadku przerwania stażu z winy stażysty z powodu naruszenia podstawowych obowiązków określonych w umowie, okres do dnia zakończenia poprzedniego stażu może wpłynąć na możliwość skierowania na kolejny staż z urzędu pracy.

Zwolnienia lekarskie i nieobecności

Zwolnienie lekarskie (L4) jest usprawiedliwieniem nieobecności i nie powoduje utraty stypendium. Stażysta zachowuje prawo do stypendium stażowego przez okres choroby, bowiem Urząd Pracy wypłaca je w pełnej wysokości. Urlopy okolicznościowe są możliwe po uzgodnieniu z pracodawcą.

Ciąża podczas stażu

Ciąża a staż z urzędu pracy – stażystka w ciąży ma prawo kontynuować staż, jeśli stan zdrowia na to pozwala. Nie można rozwiązać stażu z powodu ciąży. Stażystka może przerwać staż, jeśli warunki pracy zagrażają zdrowiu lub jeśli lekarz zaleci zaprzestanie aktywności zawodowej.

Problemy z pracodawcą – niezgodność z programem stażu

Gdy staż niezgodny z programem lub występują nieprawidłowości (brak nadzoru opiekuna, zlecanie zadań sprzecznych z umową, mobbing), należy niezwłocznie zgłosić to do doradcy zawodowego w Urzędzie Pracy. Urząd może przeprowadzić kontrolę stażu i w przypadku potwierdzenia naruszeń rozwiązać umową z pracodawcą oraz zaproponować stażyście inną ofertę.

Organizacja stażu dla pracodawców – korzyści i procedura

Korzyści dla pracodawcy z organizacji stażu

Organizacja stażu przynosi pracodawcom szereg wymiernych korzyści:

• stażysta bez kosztów wynagrodzenia – całość stypendium oraz składek ZUS pokrywa Urząd Pracy ze środków Funduszu Pracy;

• możliwość przeszkolenia pracownika dokładnie według własnych potrzeb i standardów firmy;

• weryfikacja kompetencji i zaangażowania kandydata przed podjęciem decyzji o zatrudnieniu;

• wsparcie w rekrutacji przez urząd pracy – UP proponuje kandydatów dopasowanych do wymagań;

• brak ryzyka finansowego – jeśli współpraca nie układa się, można zakończyć staż bez kosztów odprawy.

Jak zgłosić ofertę na organizację stażu w służbach zatrudnienia?

Pracodawca zainteresowany rekrutacją stażysty przez urząd pracy powinien skontaktować się z właściwym terytorialnie powiatowym urzędem pracy i złożyć wniosek o organizację stażu. We wniosku należy określić stanowisko i zakres obowiązków, wymagane kwalifikacje i umiejętności, szczegółowy program stażu opisujący cele rozwojowe i harmonogram zadań oraz dane opiekuna stażysty.

Urząd weryfikuje warunki formalne (brak redukcji etatów, zatrudnienie minimum jednego pracownika) i po pozytywnej weryfikacji proponuje kandydatów. Pracodawca ma prawo przeprowadzić rozmowy kwalifikacyjne i wybrać najlepszego kandydata. Umowa z urzędem pracy o staż podpisywana jest w formie trójstronnej.

Warto podkreślić, że organizatorem stażu może być również przedsiębiorca niezatrudniający pracowników, podmiot ekonomii społecznej czy rolnicza spółdzielnia produkcyjna, a także osoba fizyczna posiadająca gospodarstwo rolne prowadząca dział specjalny produkcji rolnej w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej.

Staż z urzędu pracy 2025 – podsumowanie

Staż z urzędu pracy pozostaje jednym z najskuteczniejszych narzędzi aktywizacji zawodowej na rynku pracy, łączącym korzyści dla bezrobotnych poszukujących pierwszego doświadczenia zawodowego oraz pracodawców potrzebujących wykwalifikowanych pracowników bez ponoszenia kosztów. Kluczem do sukcesu jest staranna realizacja programu stażu organizatora zgodnie z umową, zaangażowanie obu stron oraz wsparcie merytoryczne ze strony opiekuna stażysty. Warto pamiętać, że zgodność z procedurami i transparentność działań chroni przed konsekwencjami prawnymi zarówno stażystę, jak i pracodawcę. Program powinien być zawsze zakończony potwierdzeniem nabycia wiedzy i umiejętności, co stanowi podstawę do dalszego rozwoju zawodowego na rynku pracy.