Wybór odpowiedniego stażu może zadecydować o kierunku dalszej kariery zawodowej, zwłaszcza dla osób stawiających pierwsze kroki na rynku pracy. W Polsce dostępne są dwa główne modele – staż finansowany z funduszy europejskich oraz staż organizowany przez Powiatowy Urząd Pracy. Sprawdźmy zatem, które rozwiązanie lepiej odpowiada Twoim potrzebom i aspiracjom.
Czym jest staż i dlaczego warto go odbyć?
Staż to forma zdobywania pierwszego doświadczenia zawodowego polegająca na okresowym wykonywaniu zadań pod okiem mentora. W praktyce stanowi pomost między edukacją a pełnoprawnym zatrudnieniem, umożliwiając rozwijanie kompetencji zawodowych w rzeczywistym środowisku pracy.
Korzyści płynące z odbycia stażu wykraczają poza sam wpis w CV. Uczestnik stażu ma szansę poznać specyfikę branży od środka, budować networking zawodowy prowadzący do ofert zatrudnienia oraz weryfikować swoje predyspozycje psychofizyczne w praktyce. Dla absolwentów bez doświadczenia staż często okazuje się niezbędnym etapem wejścia na rynek pracy.
Staż unijny – charakterystyka i możliwości
Staż unijny to forma praktyki zawodowej finansowanej z Europejskiego Funduszu Społecznego oraz innych programów Unii Europejskiej, w tym Erasmus+. Jego podstawowym celem jest zwiększenie zatrudnialności osób młodych, rozwój kompetencji oraz promowanie mobilności zawodowej w Europie.
W ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (POWER) realizowane są projekty umożliwiające odbycie stażu zarówno w Polsce, jak i w innych krajach UE. Charakterystyczną cechą staży unijnych jest ich międzynarodowy wymiar – wiele projektów oferuje możliwość wyjazdu za granicę.
Dostępność stażu unijnego zależy od specyfiki konkretnego projektu. Najczęściej programy te kierowane są do osób młodych w wieku 18-29 lat pozostających bez zatrudnienia, absolwentów uczelni wyższych oraz osób z grupy NEET (Not in Education, Employment, or Training). Kluczową różnicą jest to, że nieposiadająca statusu bezrobotnego osoba może w pełni uczestniczyć w programach finansowanych z funduszy europejskich.
Programy takie jak Erasmus+ oferują granty na mobilność, które pokrywają koszty podróży i zakwaterowania. Staż zagraniczny to nie tylko nauka języków obcych w praktyce, ale także poznanie standardów pracy obowiązujących w innych krajach oraz poszerzenie perspektyw zawodowych.
Staż z urzędu pracy – regulacje prawne
Podstawę prawną staży organizowanych przez Powiatowe Urzędy Pracy stanowią przepisy ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Zgodnie z art. 53 tej ustawy, staż jest jednym z instrumentów rynku pracy mającym na celu aktywizację zawodową osób bezrobotnych.
Staż z PUP finansowany jest ze środków Funduszu Pracy oraz budżetu państwa zarządzanych przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Ma charakter wyłącznie lokalny – odbywa się zawsze na terenie Polski.
Organizatorem stażu jest Powiatowy Urząd Pracy, który zawiera umowę trójstronną na podstawie umowy zawartej między osobą bezrobotną, pracodawcą i PUP. Urząd refunduje koszty stażu, w tym stypendium stażowe oraz składki na ubezpieczenia społeczne.
Kluczowym warunkiem dostępu jest rejestracja w PUP jako osoba bezrobotna. Bez statusu bezrobotnego nie ma możliwości skorzystania z tego instrumentu. Wniosek bezrobotnego może zostać złożony w dowolnym momencie po rejestracji w urzędzie.
Zgodnie z przepisami, staż z urzędu pracy może trwać od 3 do 12 miesięcy. Konkretny czas realizacji programu stażu ustala się w umowie trójstronnej. Stażysta otrzymuje stypendium w wysokości nie niższej niż 120% zasiłku dla bezrobotnych (ok. 1600-1800 zł miesięcznie). Za każdy pełny miesiąc programu stażu stażysta otrzymuje pełne stypendium.
Program stażu uwzględnia specyfikę zawodu i potrzeby miejsca pracy. W ustalaniu programu stażu powinny być uwzględnione predyspozycje psychofizyczne stażysty oraz wymagania stanowiska. Opiekun stażysty wyznaczony przez pracodawcę odpowiada za merytoryczny nadzór.
Warto wiedzieć, że w przypadku przerwania stażu przed upływem ustalonego okresu, wypłacone stypendium stażowe nie podlega zwrotowi. Natomiast w przypadku podjęcia zatrudnienia w trakcie stażu, ulega on rozwiązaniu z dniem nawiązania stosunku pracy.
Kluczowe różnice - Staż unijny a staż z Urzędu Pracy w 2025 roku
- Źródło finansowania: Staż unijny finansowany jest z Funduszy Europejskich, głównie EFS oraz programów jak Erasmus+. Wniosek organizatora stażu składany jest do instytucji zarządzającej programem. Staż z PUP finansowany jest ze środków Funduszu Pracy.
- Zasięg geograficzny: Staż unijny może odbywać się w krajach UE, dając szansę na doświadczenie zagraniczne. Staż z urzędu pracy ma charakter wyłącznie lokalny – odbywa się w Polsce, w miejscu zamieszkania stażysty.
- Wymagania: Staż unijny nie wymaga statusu osoby bezrobotnej – wystarczy spełniać kryteria projektu. Staż z PUP dostępny jest wyłącznie dla osób zarejestrowanych jako bezrobotne, przy czym wyłączeniem są programy pośrednictwa pracy realizowane w innych formach.
- Okres trwania: Staż unijny charakteryzuje się elastycznością – może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy. Stypendium stażowe jest często wyższe, szczególnie przy wyjazdach zagranicznych. Staż z PUP trwa od 3 do 12 miesięcy, a stypendium wynosi minimum 120% zasiłku dla bezrobotnych.
- Perspektywy: Staż unijny, szczególnie zagraniczny, otwiera drzwi do kariery międzynarodowej. Po zakończeniu stażu często następuje weryfikacja nabytych kompetencji. Staż z PUP ma na celu aktywizację na lokalnym rynku – statystyki pokazują, że znaczna część stażystów otrzymuje ofertę pracy. Po ukończeniu stażu możliwe jest nawiązanie stosunku pracy z tym samym pracodawcą.
Który program stażu wybrać?
Wybierz staż unijny, jeśli zależy Ci na doświadczeniu międzynarodowym, chcesz rozwijać znajomość języków obcych w praktyce zawodowej, planujesz karierę za granicą lub nie jesteś zarejestrowany jako osoba bezrobotna.
Wybierz staż z PUP, jeśli jesteś zarejestrowany jako osoba bezrobotna, zależy Ci na szybkim wejściu na lokalny rynek pracy, potrzebujesz pierwszego doświadczenia zawodowego w wyuczonym zawodzie lub preferujesz pracę blisko miejsca zamieszkania.
Warto rozważyć sekwencyjne wykorzystanie obu form – najpierw staż z urzędu pracy jako pierwszy kontakt z rynkiem, następnie staż unijny jako krok w kierunku rozwoju międzynarodowego.
Staż unijny a staż z urzędu pracy – podsumowanie
Wybór między stażem unijnym a stażem z Urzędu Pracy powinien wynikać z Twojej indywidualnej sytuacji i aspiracji zawodowych. Staż unijny to szansa na międzynarodowe doświadczenie i poznanie standardów pracy w UE – wymaga jednak elastyczności i aktywnego poszukiwania projektów. Staż z PUP oferuje lokalne wsparcie w aktywizacji zawodowej, jest dostępny dla osób bezrobotnych i często prowadzi do zatrudnienia u pracodawcy organizującego staż. Oba instrumenty mogą stanowić etap budowania ścieżki kariery – kluczem jest świadomy wybór dopasowany do Twoich celów.